به راستى، اباعبداللّه الحسین علیهالسلام چه چیزى را مىخواست متحوّل سازد و براى این کار به چه ساختارى نیاز داشت؟ چگونه نیروى انسانى خود را ساماندهى کرد؟ چه سلاحى براى این قیام به کار گرفت؟ نظام اطلاعرسانى خود را چگونه طرّاحى کرد تا عاشورا در بیابان کربلا نمیرد؟ الگوى انتخابى او در گزینش نیروى انسانى شرکتکننده در واقعه کربلا چه بود؟
امام حسین علیهالسلام نگرشى وسیع نسبت به تمامى مشکلات بالقوّه و بالفعل را، که در راه رکود انسان بود، ایجاد کرد و ریشه اصلى بحران را مدّ نظر قرار داد، تا دامنه بحران را محدود به عاشورا و قیام امام ندانند و اثرات آن را بر پیکر فرهنگ و زندگى خود درک کنند.
مطالعه‌ی تاریخ زندگی انسان‌ها نشان می‌دهد که پیش از ظهور اسلام، در اکثر تمدن‌های زنده آن دوران و به خصوص درجامعه عرب جاهلی، زنان نه تنها از نقش تاثیرگذاری در زندگی سیاسی- اجتماعی برخوردار نبودند که با آن‌ها معامله‌ی در حد مال و اشیای تحت تملک مردان صورت می‌گرفت و مردان می‌توانستند با آنان هرنوع معامله‌ی که لازم می دیدند، انجام می دادند و حتی مردان می‌توانستند آنان را زنده به‌گور نمایند.
اما پس از تجلی اسلام در جهان، زنان حداقل در جزیره العرب و در قلمرو حکومت اسلامی هویت و اصالت خویش را باز یافتند و نه تنها از شئیت و مالیت خارج شدند و هویت انسانی آن‌ها مورد تکریم و احترام قرار گرفت که با حفظ ارزش‌های دینی، توانستند در مسائل مهم سیاسی و اجتماعی زمان خود شرکت جسته و نقش تاثیرگذاری را در تاریخ ایفا نمایند. یکی از وقایع مهم تاریخی که نقش زنان پس از اسلام در آن متجلی گردید، حادثه بزرگ، اما غم‌انگیز و جانکاه عاشورا است که در تاریخ اسلام به وقوع پیوسته است.
حماسه کربلا به عنوان یک پدیده بزرگ سیاسی، اجتماعی و تربیتی است که اگر این حماسه را احیا کننده اسلام بدانیم، بدون شک زنان سهم بزرگی در آن داشته‌اند؛ زیرا آنان علاوه بر خلق حماسه در خود انقلاب عاشورا و شرکت مستقیم در آن، مسئولیت پیام رسانی این نهضت بزرگ را برعهده گرفتند. اگر نبودند زنان شجاع، با ایمان و پاکباخته در صحرای کربلا، رسالت عظیم حسینی ناتمام می‌ماند و یا لا اقل در اثر تبلیغات دشمنان دین با تحریفات گسترده رو برو می‌گردید.
چه بسیار دلاوری‌ها و جان فشانی‌ها که در این انقلاب از زنان بروز و ظهور یافت و به همین دلیل است که شهید مطهری در توصیف انقلاب عاشورا می‌گوید: «تاریخ کربلا، یک حادثه و تاریخ مذکر- مؤنث است؛ حادثه ای که مرد در آن نقش دارد، زن نقش دارد، ولی مرد در مدار خودش و زن در مدار خودش.»(1)
البته با این تفاوت، زنانی که در انقلاب عاشورا نقش ایفا نمودند، زنان آگاه و معتقد بودند که وظیفه دینی را، با حفظ هنجارهای اسلامی، به بهترین وجه به انجام رسانیده و نشان دادند که یک زن می‌تواند در بزرگترین و مهمترین حماسه انقلابی و دینی عصر خویش، سهمی عظیم و افتخار آفرین داشته باشد.
پی نوشت
1. مطهری، مرتضى، حماسه حسینى،(1378) ج1، تهران: انتشارات صدار، چاپ31، ص289.
2. مرکز اسناد انقلاب اسلامی www.irdc.ir
